Hoá giải những tiết học khô khan

“Hút” học sinh bằng những phương pháp lạ

Nếu ai đó trong một lần được dự giờ tiết học của thầy Trương Thế Tạo - giáo viên môn Âm nhạc trường THCS Nguyễn Trãi (Gò Vấp) sẽ không khỏi ngạc nhiên, thú vị bởi không khí lớp học thực sự sôi động như buổi giao lưu “học mà chơi, chơi mà học” giữa thầy và trò mà vẫn bám nội dung chương trình. Thậm chí, học sinh còn hứng thú với tiết học hơn, đạt hiệu quả cao hơn.

Khi đến lớp học, điều đầu tiên để tạo không khí sôi động, thầy Tạo cho học sinh ngồi đối diện nhau từng cặp, vừa hát vừa vỗ tay theo phách, cuối câu học sinh vỗ vào tay nhau. Thầy ‘kéo’ học sinh thành từng nhóm, mở đĩa cho nghe một đoạn bài hát hoặc bài tập đọc nhạc. Rồi thầy hỏi: “Học sinh nghe và đoán nhanh là bài hát nào? Hoặc bài tập đọc nhạc nào? Đội nào thể hiện bài hát hoặc bài tập đọc nhạc vừa đoán?”.

Lần khác, thầy Tạo lại ‘lôi’ học sinh vào một trò chơi khác, trò chơi “nghe thấu đoán tài”: 3 bài hát được thầy bật lên, học sinh có nhiệm vụ nghe và đoán tên một trong 3 bài hát, khi thầy chuyển tiếp bài hát bằng một nốt nhạc, cứ cuối câu học sinh làm một cử điệu như lắc mông, nhún chân, gật đầu, …sau đó thầy cho học sinh ôn chung cả lớp và ghép lời ca. Rồi thầy cho từng nhóm, tổ, cá nhân thi đua…

Đó chỉ là một trong các trò chơi được thầy Tạo dày công sáng tạo lồng ghép vào mỗi tiết học, với tên gọi “dạy học âm nhạc kết hợp với trò chơi” sao cho phù hợp nhưng mang lại hiệu quả tích cực cho học sinh. “Nếu biết cách sáng tạo để mỗi tiết học là một trò chơi vui vẻ đối với học sinh thì bài học sẽ dễ tiếp thu và lắng lại sâu hơn trong tâm trí các em” - thầy Tạo chia sẻ.

Theo thầy Tạo, giáo cụ trực quan luôn là “bửu bối” của người thầy và không bao giờ cũ. Đưa trò chơi, tình huống vào bài giảng giúp học sinh vui vẻ và chủ động tranh luận để tìm ra nội dung bài học. Học sinh không phải ghi chép nhiều, cũng không phải thuộc lòng bài học, nhưng những khái niệm, định nghĩa được cụ thể hoá qua các hình ảnh và hoạt động trực quan sẽ giúp các em dễ hình dung và ghi nhớ lâu hơn.

Hỏi về những trò chơi được thầy áp dụng cho học sinh, cũng như ý tưởng, thầy Trương Thế Tạo thổ lộ: “Bên cạnh chức năng giáo dục thẩm mỹ, môn âm nhạc trong trường THCS còn đem lại cho học sinh hứng thú học tập. Nhưng để tạo được hứng thú cho các em trong khi học thì không dễ vì phải có những giải pháp cụ thể, để từ đó tạo động lực hứng thú cho học sinh. Và để làm được điều này thì giải pháp “dạy học âm nhạc kết hợp với trò chơi” có thể xem là một giải pháp tốt nhất”. 

Tạo hứng thú cho học sinh

Chia sẻ về những phương pháp dạy học trong bộ môn âm nhạc của mình, thầy Tạo cho biết: “Dạy học âm nhạc kết hợp với trò chơi làm không khí học tập sôi nổi hơn, góp phần giải tỏa những căng thẳng khi học kiến thức mới. Giúp học sinh rèn luyện phản xạ, sự linh hoạt và tinh thần hợp tác của HS.

Đồng thời, trò chơi là hình thức ôn tập, rèn luyện kỹ năng Âm nhạc. Thông qua trò chơi, tạo cho các em sự hào hứng khi tham gia trò chơi âm nhạc vì trong thực tế các em chỉ được dự khán qua ti vi mà chưa được đóng với vai trò một người chơi trực tiếp. Những trò chơi âm nhạc đưa ra không chỉ đòi hỏi các em nhớ lại kiến thức đã học, mà còn cung cấp cho các em nguồn kiến thức mới làm vốn hiểu biết cho các em rộng hơn. Nội dung bài học chuyển thành trò chơi vui nhộn dễ tham gia”.

Không chỉ có những phương pháp trên, mới đây nhất, ngày 15-10, thầy Tạo cũng vừa cho ra mắt chuyên đề “dạy âm nhạc với không gian sân trường”. Thay vì các em phải chuẩn bị thì các em có thể thể hiện trực tiếp qua bản đồ tư duy, thấy được trò chơi, giúp các em hoạt động hết mình trong mỗi tiết học.

Nói về hiệu quả của những “trò chơi” của thầy Tạo, thầy Trần Phú Thảo - Hiệu trưởng THCS Nguyễn Văn Trổi (Gò Vấp) nhận xét: “Thầy Trương Thế Tạo là một giáo viên luôn sáng tạo các phương pháp giảng dạy mang hiệu quả tích cực cho học sinh. Những phương pháp của thầy đã tạo được sự thu hút, niềm đam mê, từ đó giúp HS học tốt, tiết học sinh động đúng theo sự định hướng của ngành”. 

Hướng dẫn cho HS những nốt nhạc cơ bản

Nghề giáo như duyên tiền định

Như “duyên tiền định”, thầy Trương Thế Tạo đến với nghề “gõ đầu trẻ” không chính qui, bài bản như những người thầy khác. Nhưng đến bây giờ, sau 16 năm đứng trên bục giảng, thầy thấy mình thật may mắn và hạnh phúc với “bước sang ngang” này. Bởi nghề giáo đã “cho” thầy được nhiều hơn mất. Vốn từ nhỏ, cậu học trò Trương Thế Tạo luôn khao khát được làm kỹ sư Hóa, nhưng vì điều kiện đành “rẽ ngang” và trở thành giáo viên.

Từ đó đến nay, thầy vẫn “nặng lòng” với những đứa học trò của mình như một cái duyên với nghề. Trở về từ chiến trường Campuchia, anh thanh niên tên Tạo không biết phải làm gì để sống. Trong lúc loay hoay anh tận dụng “vốn tự có” về âm nhạc từ khi còn là học sinh phổ thông để học lên tại các trung tâm, sau đó đi dạy nhạc thuê để mưu sinh.

Năm 1995, được một người bạn giới thiệu, anh đến xin làm giáo viên bộ môn âm nhạc tại trường TH Kim Đồng (Gò Vấp). “Lúc được hiệu trưởng phỏng vấn (bây giờ là Trưởng phòng giáo dục Gò Vấp - PV), tôi cũng sợ vì từ trước chỉ toàn dạy cho người lớn, chứ chưa dạy cho trẻ nhỏ khi nào nên cũng run. Nhưng sau khi thử việc một tháng, tôi đã nhận được sự ủng hộ của giáo viên trong trường” - thầy Tạo nhớ lại. Hằng ngày, thầy thức dậy sớm đạp xe đến với ngôi trường Kim Đồng thân yêu. Kết thúc giờ học, đạp xe về đến nhà, người thầy ướt sũng mồ hôi.

Rồi ngày qua ngày, thầy vẫn đều đặn “truyền cảm hứng” cho những HS bằng nốt nhạc, bài hát nhẹ nhàng thấm đẫm nhân văn. Được sự động viên của nhà trường, thầy giáo “tay ngang” thi đậu vào Nhạc viện TP.HCM và CĐ Văn hóa nghệ thuật. Thế nhưng do những khó khăn về cuộc sống thường nhật, thầy quyết định học trường CĐ Văn hóa nghệ thuật và tốt nghiệp Khoa Sư phạm âm nhạc vào năm 2003.

Nhu cầu giáo viên âm nhạc lúc đó còn thiếu, nên thầy được thuyên chuyển về trường THCS Nguyễn Du, rồi trường THCS Nguyễn Văn Trỗi và cuối cùng là trường THCS Nguyễn Trãi từ năm nay. Trải qua 16 năm trong nghề, đã có những lúc thầy Tạo định chia tay nghề giáo để tìm một “bến đỗ mới”, nhưng cứ nghĩ đến những ánh mắt thân thương của trò, niềm háo hức của những gương mặt trẻ thơ khi thầy lên lớp, thầy không nỡ. “Mối lương duyên” với phấn trắng bảng đen vẫn mãi hiện hữu với thầy qua nhiều mái đầu xanh. Và dù là ở trường nào, thế hệ học sinh nào, thầy cũng đều trăn trở làm sao để có được những tiết học mới lạ, thu hút học sinh.

Không chỉ biết có dạy, nghiên cứu đổi mới phương pháp, thầy còn là “bạn” của nhiều học sinh, khi luôn động viên chia sẻ với những em khó khăn. Chính vì thế, thầy không chỉ được nhiều đồng nghiệp biết đến thầy, mà còn “nổi tiếng” trong trường với những giờ lên lớp khác lạ, đem lại sự hứng thú trong học tập cho học trò mình. Mười sáu năm không ngừng phấn đấu, sáng tạo phương pháp giảng dạy, thầy đã vinh dự nhận được các giải thưởng cao nhất cấp thành phố, quận trong sáng tạo đồ dùng dạy học.

Đặc biệt từ năm 1977 đến nay, thầy luôn đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp thành phố. Niềm vui lớn nhất của thầy giáo Trương Thế Tạo - lúc này là được “sát cánh” cùng những “đứa con” trong tập thể lớp 6, lớp 8, được lắng nghe những điều học trò mình nói.

Thái Khuê